Na czym polega tworzenie naturalnych tuszy i farb z roślin i minerałów?
Tworzenie naturalnych tuszy i farb z roślin i minerałów to wspaniały i rozwijający proces. Pozyskiwanie koloru z roślin uczy nas niesamowitej uważności i wrażliwości na piękno natury, ale też rozwija nasze pojęcie o kolorach i pigmentach. W poniższym video i wpisie wyjaśnię Ci na czym polega tworzenie naturalnych farb.
Na czym polega tworzenie naturalnego tuszu?
Tworzenie naturalnych farb z roślin polega na pozyskaniu koloru z surowca roślinnego lub mineralnego i stworzenie z niego barwnika lub pigmentu. To jest pierwszy etap tworzenia tuszu lub farby. Kolor z rośliny możemy wydobywać różnymi metodami: na zimno, na ciepło, z użyciem odczynników zmieniających pH roztworu. Jeśli chcesz zobaczyć jak to wygląda w praktyce, to samym dole tego wpisu znajdziesz link do zapisu na bezpłatne warsztaty online na których będę pokazywała w jaki sposób można wydobyć kolor z roślin. Ten etap jest zdecydowanie najbardziej ekscytujący w całym procesie. Kolejnym etapem jest wymieszanie pozyskanego barwnika/pigmentu ze spoiwem.
Pozyskany kolor jest z naszego punktu widzenia najważniejszy i stanowi dla nas sedno procesu, ale tak naprawdę to spoiwo stanowi kluczową część farby. Bez dobrego spoiwa farba nie będzie trwała i trudno będzie nam wykorzystać potencjał pięknego koloru. Możemy określić czy coś jest akwarelą, farbą olejną, gwaszem, temperą, tuszem czy jakąkolwiek inną farbą właśnie na podstawie składu spoiwa. To spoiwo definiuje farbę. Bez spoiwa mamy tylko sypki pigment lub barwnik czy też barwnik rozpuszczony w wodzie (z kolei pigment w wodzie nawet się nie rozpuści, potrzebne jest spoiwo do połączenia pigmentu z wodą).
Możemy oczywiście pozyskać kolor z rośliny i rozpuszczonym w wodzie barwnikiem malować jeśli chcemy, ale warto być świadomym tego, że taka woda zabarwiona barwnikiem roślinnym nie spełnia większości kryteriów jakie stawiamy dobrej jakości tuszom i nie powinniśmy oczekiwać cudów jeśli chodzi o trwałość, konsystencję czy też sposób łączenia się z papierem – ostatecznie to zabarwiona kolorem woda i zachowuje się na papierze jak woda, nawet jeśli jej kolor jest wyjątkowo ładny. 🙂 Jeśli chodzi o minerały to myślę, że nikt nie oczekuje, że skała (nawet zmielona na proszek) mogłaby rozpuścić się w wodzie (mimo, że może ją zabarwić), więc w tym przykładzie znacznie łatwiej sobie wyobrazić konieczność dodania spoiwa.
Dobrej jakości spoiwo, w odpowiedni sposób połączone z pigmentem lub barwnikiem, sprawia, że tusz czy farba nabiera mocy. Konsystencja jest odpowiednio gęsta, a sama farba niejako „przykleja” się do papieru, zaczepia się o niego, zamiast wsiąknąć albo się skruszyć po wyschnięciu. Barwnik lub pigment nadaje farbie kolor, a spoiwo sprawia, że farba jest farbą (ma odpowiednie dla farby właściwości). Warto zrozumieć i zapamiętać tę podstawową zasadę:
farba = barwnik/pigment + spoiwo
Spoiwem w tuszach jest guma arabska. Jest to naturalna substancja wydzielana przez niektóre gatunki akacji. Jest wykorzystywana przy produkcji farb na bazie wody, ale także w gastronomii, kosmetyce, farmacji.
Guma arabska jest świetnym spoiwem do tuszu dlatego, że ma właściwości zagęszczające i jest kleista. Dzięki temu tusz ma odpowiednią konsystencję, a pigment „przykleja” się do papieru i zasycha NA papierze zamiast w niego wsiąkać lub się z niego kruszyć. Kolory stają się bardziej świetliste i niemal błyszczą na papierze.
Guma arabska opóźnia schnięcie farby, co w technikach akwarelowych (np. mokre na mokrym) jest bardzo pomocne. Mimo wszystkich zalet – trzeba uważać z proporcjami, bo guma arabska zwiększa również kleistość farby, więc jeśli dodamy jej za dużo to farba może się później kleić na kartce, a także sam proces schnięcia może się wydłużyć.
Gumę arabską można kupić w formie płynnej, sproszkowanej i w formie kryształów. Ja używam tej w formie proszku, ponieważ pozwala to na najłatwiejsze (moim zdaniem) opanowanie proporcji i konsystencji farby. Kryształy ciężej jest precyzyjnie dozować, trzeba też więcej wysiłku, aby je rozpuścić, natomiast guma arabska w płynie w zależności od firmy jaka ją produkuje może być gęstsza lub rzadsza i zmniejsza to kontrolę nad proporcjami w przypadku tworzenia np. spoiwa akwarelowego (farba akwarelowa może wyjść zbyt rzadka). Jeśli myślisz o tworzeniu również akwareli to doradzam wybranie gumy arabskiej w proszku, ale jeśli chcesz robić tylko tusze to płynna guma arabska jak najbardziej się sprawdzi i będzie wygodna w użytkowaniu.
po co to wszystko, skoro można kupić gotowe farby w sklepie?
Pomijając piękny, głęboki, rozwijający, pobudzający wraźliwość i uważność proces i to, że tworzenie farb jest przyjemnością samą w sobie, to ma to również wiele całkowicie praktycznych korzyści. Oto kilka z nich:
Plusem umiejętności tworzenia swoich własnych farb jest to, że możemy stworzyć farbę o takiej konsystencji, kolorze, napigmentowaniu i ziarnistości jakie nam najbardziej odpowiadają. Nie musimy korzystać z rozwiązania jakie producent wybrał jako najlepsze i uniwersalne dla wszystkich, tylko możemy dostosować farbę do swoich potrzeb i stworzyć taką o wymarzonych dla nas właściwościach – w końcu kontrolujemy każdy składnik i jego proporcję w farbie.
Jak wiesz, każdy artysta jest unikalny, ma inny styl, inny sposób malowania i inne preferencje. Wybór dobrych marek materiałów plastycznych jest ograniczony i czasami nie możemy znaleźć czegoś co jest idealne dla nas. Nauka tworzenia własnych materiałów plastycznych sprawia, że jesteśmy bardziej świadomi tego jakie właściwości ma np. dobra farba i od czego to zależy. Bardziej świadomie kupujemy i widzimy gołym okiem czy proporcje w zakupionej farbie są odpowiednie, a pigment dobrej jakości. Nie kupujemy w ciemno tego, co producent nam zaoferował, nawet nie wiedząc czym tak naprawdę malujemy. Po prostu znamy się na swoim rzemiośle i jesteśmy ekspertami. 🙂
Możemy również tworzyć materiały pod swoje unikalne potrzeby i stworzyć tusz tak gęsty lub tak rzadki jak lubimy, nawet jeśli żaden producent tego nie oferuje. Producenci oferują materiały najbardziej typowe, dostosowane do potrzeb większości – inaczej nie opłacałoby się produkować czegoś w masowych ilościach. Oznacza to też, że osoby o bardzo indywidualnych preferencjach mają problem z dobraniem czegoś idealnego dla siebie lub to z czego najbardziej lubią korzystać kosztuje majątek.
I tu kolejny problem rozwiązany – tworząc farby samodzielnie, możemy niewielkim kosztem stworzyć materiały plastyczne najwyższej jakości. Zamiast zastanawiać się czy możemy sobie pozwolić na kupno naprawdę dobrych, ale drogich farb, które mają najlepsze pigmenty w składzie i perfekcyjną konsystencję czy pójść na kompromis i zaoszczędzić parędziesiąt (a nierzadko i paręset złotych) i się męczyć malując farbą, która nie do końca odpowiada naszym potrzebom – możemy mieć jedno i drugie. Tworzenie własnych farb to znacznie mniejszy wydatek niż dobre farby sklepowe, a jednocześnie możemy uzyskać farbę naprawdę świetnej jakości.
Jeśli choć trochę intryguje Cię temat naturalnych tuszy i farb i chcesz spróbować procesu robienia ich samodzielnie, to serdecznie zapraszam Cię na darmowe warsztaty online, które rozpoczną się 22.07.
Na warsztatach pokażę Ci w jaki sposób pozyskać roślinny barwnik i jak przekształcić go w tusz. Dowiesz się co nieco o metodach wydobywania koloru z roślin, o tym jak przygotować wysokiej jakości spoiwo i jak zakonserwować swój tusz, aby się nie zepsuł.
Koniecznie zarejestruj się na darmowe warsztaty, aby nie ominęły Cię żadne materiały! Po zapisie otrzymasz również pdf z moim podstawowym przepisem na tusz.
Jeśli ten materiał był wartościowy i chcesz aby pojawiało się więcej darmowych, edukacyjnych materiałów na temat malarstwa, to proszę podziel się ze znajomymi linkiem do tego artykułu! Możesz udostępnić ten post w swoich social mediach lub wysłać komuś link w prywatnej wiadomości – dzielmy się wartością! Z góry Ci dziękuję i jest mi bardzo miło.
Do zobaczenia na warsztatach!
No Comments